(31.08.1870 – 6.05.1952)

Dnia 31 sierpnia 2020 r. mija 150 lat, gdy na świat przyszyła Maria Tecla Artemisia Montessori. Aby uświetnić tę datę,

Wydawnictwo    palatum-logo    przygotowuje publikację w której Czytelnik znajdzie wybór wypowiedzi, myśli i sentencji oscylujących wokół fenomenu dzieciństwa i dziecka. Aby zachęcić potencjalnych Czytelników do analizy tychże myśli, zamieszczamy fragment WSTĘPU oraz kilka cytatów.

Fenomen dzieciństwa. Wybór wypowiedzi, myśli i sentencji. Wyboru dokonała Małgorzata Miksza Łódź, PALATUM 2020

SŁOWO WSTĘPU (fragmenty)

„(…) Maria Montessori, wpisująca się w ruch NOWEGO WYCHOWANIA 1 ze szczególną estymą traktowała DZIECKO, które, zdaniem Autorki jest w rzeczywistości pełnoprawnym CZŁOWIEKIEM.

(…). Poglądy na dziecko, jego miejsce w świecie dorosłych, wychowanie pośrednie, korelują ze stanowiskiem wielu pedagogów i pedologów pierwszej połowy XX stulecia. W polskiej pedagogice odniesienia idei pedagogicznej M. Montessori zauważyć można np. w twórczości Janusza Korczaka (1878 - 1942). (…) W niniejszym Wyborze odnajdzie Czytelnik 44 wypowiedzi, myśli i sentencji. Argumentują one poglądy Autorki na rozumienie DZIECKA jako istoty twórczej, aktywnej, poszukującej swego miejsca w świecie. Jednak , co wynika z czasu życia Autorki, wyraźnie zaakcentowane jest ciągłe napięcie pomiędzy kształtującym wpływie osób dorosłych na dziecko a jego dążnością do wolności i niezależności. Liczba 44 nie jest przypadkowa. Największego, zdaniem samej Autorki odkrycia, dokonała M. Montessori w 1907 r. w pierwszym Casa dei Bambini w rzymskiej dzielnicy San Lorenzo. Opis tego odkrycia przywoływała wielokrotnie w swych publikacjach, wykładach, na kursach (…).

Biorąc pod uwagę koncepcję rozwoju dziecka - człowieka w ujęciu M. Montessori, uwzględniającego „wrażliwe fazy” z podkreśleniem znaczenia wczesnego dzieciństwa („chłonącym umysł”), proces „polaryzacji uwagi” (tzw. trójfazowy cykl pracy), „normalizację” jako cel rozwoju i wychowania, pamiętając o zanurzeniu dziecka w „przygotowanym otoczeniu”, w którym panuje wolność, miłość i pokój, wykrystalizowała się ceniona na całym świecie holistyczna teoria pedagogiczna. Ma ona swą inspirującą egzemplifikację w praktyce edukacyjnej dzieci i młodzieży, stanowiąc swoiste antidotum na edukację dyrektywną, nierzadko jeszcze przemocową.

Życzymy, aby zawarte w niniejszym Wyborze wypowiedzi o dziecku i dzieciństwie zainspirowały Sympatyków pedagogiki Marii Montessori do ponownego i odświeżonego odczytania myśli Marii Montessori . Zaduma i refleksje, jakie pojawią się w duszy Czytelników, niechaj zarazem posłużą do wewnętrznej, pozytywnej przemiany samych siebie…”.

1  Na temat miejsca pedagogiki M. Montessori w pedagogicznych teoriach i nurtach: M . Miksza, Pedagogika Montessori, (w): Pedagogika, Red . naukowa Z. Kwieciński, B. Śliwerski, PWN, Warszawa 2019, s. 721 - 733

***

„Nie ulega wątpliwości, że dzieciństwo jest okresem twórczym (… ). Na początku nie istnieje nic, a potem, mniej więcej po roku od przyjścia na świat, dziecko zna każdą rzecz (…). W przypadku istoty ludzkiej nie chodzi zatem o rozwój, ale o tworzenie, które zaczyna się od zera. Wspaniały krok, który stawia dziecko, prowadzi od niczego do czegoś. Z trudem przychodzi nam pojąć rozumem ten cud…”.

***

„Dziecko ma przed sobą wielką misję, która je motywuje: rozwój i stanie się człowiekiem…”.

***

„Potrzeby dziecka, wsparcie niezbędne mu do życia, muszą stać się najwyższą troską współczesnej edukacji”.

***

„Jeśli ludzka osobowość traktowana jest jako jedność, należy zatem o zasadzie wychowania myśleć całościowo, iż dotyczy wszystkich etapów życia”.

***

„Energia miłości (…) dana jest każdemu z nas. Jest ona największą siłą, jaką dysponuje człowiek. Jej świadoma cząstka, którą posiadamy, odnawia się za każdym razem, kiedy przychodzi na świat dziecko. Nawet jeśli później okoliczności sprawią, że przejdzie ona w stan uśpienia, czujemy w sobie jej gorące pragnienie. Musimy ją przeto badać i stosować bardziej niż inne siły występujące w otoczeniu, bo w odróżnieniu od nich miłość nie została złożona w otoczeniu, ale w nas. Studia nad miłością i jej wykorzystaniem prowadzą do źródła, z którego wypływa: do Dziecka”.

***

W publikacji zawarta będzie stosowna bibliografia z której pochodzą powyższe cytaty.